S 880

A.D. 994. King Æthelred to Ealdred, bishop of Cornwall; grant of privileges. Latin.

Archive: Exeter (ex Bodmin)

MSS: 1. Exeter, D. & C., 2070 (s. x/xi; OS Facs., ii. Exeter 8)
2. Cambridge, Corpus Christi College, 59, 226r-227r (s. xiv)
3. Cambridge, Corpus Christi College, 111, pp. 250-3 (s. xvi)
4. Exeter, D. & C., 2105 (s. xiii)
5. Exeter, D. & C., 2408 (s. xvi)
6. Exeter, Dioc. R.O., E/R 1, 101r-102r (s. xiii)
7. Exeter, Dioc. R.O., E/R 1, 102v (s. xiii; shortened)
8. BL Harley 358, 31r-32r (s. xvi)
9. BL Lansdowne 447, 40v-41r (s. xvii; incomplete)
10. PRO Ch.R 36 Edw. III, no. 16
11. PRO Conf. R. 1 Hen. VIII, pt 5, no. 13
12. PRO Conf. R. 2 Hen. VIII, pt 1, no. 2
13. PRO Conf. R. 1 Mary, pt 1, no. 1
14. PRO Conf. R. 2 Eliz., pt 3, no. 1
15. London, Soc. Antiq., 128, 152rv (s. xvii)
16. Bodleian, Dodsworth 38, 21r-22v (s. xvii)
17. Bodleian, Dugdale 11, 3rv (s. xviii)
18. Bodleian, Eng. hist. c. 241, 38rv (s. xvii)
19. Bodleian, Rawl. B. 252, 18r-19r (s. xvii)

Printed: Mon. Angl., i. 227-8; K 686 ex MS 8 and Mon. Angl.; Mon. Angl. (rev. edn), ii, 535 (no. 10) ex MS 4; Thorpe, pp. 285-7; HS, i. 683-6; Hingeston-Randolph 1889, pp. 482-4 ex MS 6.

Comments: Stevenson 1914, p. 698 n. 44, spurious; Finberg, ECDC, no. 95; Finberg 1964, p. 113, cited; Chaplais 1966, pp. 19-21 (no. 19), MS 1 original (= 1981, XV pp. 19-21); HRH, p. 232, original, subscriptions are consistent; Hart, ECNE, p. 28 n. 1, p. 191, original; Whitelock, EHD, p. 379, said to have been written by Archbishop Sigeric; Keynes 1980, pp. 100, 111, 124, 135 n. 171, p. 251, original, archbishop's contribution may have been limited, overall formulation accords well with that of contemporary diplomas; Chaplais 1985, p. 44, may have been composed by Sigeric or under his supervision, but not likely to have been written by him, certainly not a product of a royal chancery; Padel, CoPNE, p. 151; Olson 1989, pp. 74-7; Heslop 1992, p. 310 n. 43, on imposing visual appearance; Hooke 1994, p. 21, cited; Kelly, Abingdon, pp. 000-000, on production.

(Alpha) (Omega) Rector altipolorum culmine adque architector summe fabricae aetheree aule . ex nihilo quidem cuncta creauit . celum scilicet et terra et omnia que in eis sunt . Candida quidem . angelica agmina . solem lunam lucidaque astra et cetera que super firmamento sunt . Mundi autem fabricam inerrabili disponens ordine ut genesis testitur et hominem .vi. die formauit ad similitudinem suam Adam uidelicet quadriformi plasmatum materia . unde nunc constat genus humanum que in terris moratur et ima tetra lauarica latibula ubi et lucifer cum decimo ordine per superbiam de celo ruit . Sed et hoc inuidet pestifer chelidrus protoplastum a deo conditum intellexerat . ut hoc impleret a quo ipse miser et satelliti illius de celo proiecti sunt . Heu quidem boni creati sunt . sed miserabiliter decepti . deoque inuidus zabulus totis uiribus homini inuidet . suadet mulieri mulier uiro per suasionem adque per inobedientiam ambo decepti sunt . fraudulenter per gustum pomi ligni uetiti . adque amenitate paradisi deiecti sunt in hoc erumnoso seculo et letum sibi et posteris suis promeruerunt adque in tetrum abissi demersi sunt . Sed hoc misericors et piisimus pater indoluit perire tamdiu nobilem creaturam sui imaginem . misertus est generi humano . misit nobis in tempore id est post quinque milia annorum proprium filium suum ut mundum perditum iterum renouaret ut sicut mulier genuit mortem in mundo . ita per mulierem enixa est nobis uita in mundo . Et sicut per delictum Ade omnis corruimus ita per obedientiam Christi omnis surreximus . et sicut mors per lignum intrauit . ita ut uita per lignum sancte crucis uenit . et antiquum inimicum superauit . et fortis fortem alligauit et in imo baratro retrusit . Iuste periit . qui iniuste decepit adque omnes antiquas sanctas turmas a fauce pessimi leonis eripuit . et ouam predictam in humeris posuit et ad antiquam patriam reduxit et decimam ordinem impleuit . Unde ego Æðelred conpunctus dei misericordia totius Albionis ceterarumque gentium triuiatim persistentium basileus . dum plerumque cogitarem de huius seculi caduci rebus transitoriis . quomodo superni arbitris examine cuncta que uidentur uana sunt . et que non uidentur aeterna . Et cum transitoriis rebus . perpetua premia adquirantur . Qua de re nunc patefacio omnibus catholicis . quod cum consilio et licentia episcoporum ac principum et omnium obtimatum meorum quod pro amore domini nosti Iesu Christi atque sancti confessoris Germani necnon et beati eximii Petroci pro redemptione anime mee et pro absolutione criminum meorum donaui episcopium Ealdredi episcopi id est in prouincia Cornubie . ut libera sit eique subiecta omnibusque posteris eius . ut ipse gubernet adque reget suam parrochiam sicuti alii episcopi qui sunt in mea dicione . locusque ad regimen sancti Petroci . semper in potestate eius sit successorumque illius . Itaque omnium regalium tributorum libera sit adque laxata ui exactorum operum penaliumque causarum necnon et furum comprehensione . cunctaque seculi grauidine absque sola expeditione adque libera perpetualiter permaneat . Quicumque ergo hoc augere atque multiplicare uoluerit amplificet Deus bona illius in regione uiuentium . paceque nostra conglutinata uigens et florens atque inter agmina beatitudinis tripudia succedat qui nostre donationis muniri consentiat . Si quis uero tam epylempticus philargirie seductus amentia quod non optamus hanc nostrae elemosinae dapsilitatem ausu temerario infringere temptauerit . sit ipse alienatus a consortio sancte dei ecclesie necnon a participatione sacrosancti corporis et sanguinis Iesu Christi filii dei per quem totus terrarum orbis ad antiquo humani generis inimico liberatus est . et cum Iuda Christi proditorae sinistra in parte deputatus ni prius hic digna satisfactione humilis penituerit quod contra sanctam Dei ecclesiam rebellis agere presumpsit . nec in uita hac practica ueniam . nec in theorica requiem apostata optineat ullam . sed aeternis baratri incendiis trusus iugiter miserrimus crucietur.

Anno dominice incarnationis . D . CCCC . XCIIII : indictione VII : scripta est hec cartula ab uenerabili archiepiscopo Sigerico . Dorobernensis aecclesie huius munificentiae singrapha his testibus consentientis quorum inferius nomina decusatim domino disponende caraxantur.

Ego Æðelredus Brittanniae totius Anglorum monarchus hoc agiae crucis taumate roboraui.
Ego Sygeric Dorobernensis ecclesie archiepiscopus prefati regis beniuolentie letus consensi.
Ego Ælfeah . presul canonica subscriptione manu propria hilaris et triumphans subscripsi.
Ego Ealdred plebis dei famulus iubente rege signum sancte crucis plaudens inpressi.
Ego Alfwold pontifex agie crucis testudine intrepidus hoc donum lepidissime corroboraui.
Ego Ordbryht legis dei catascopus hoc eulogium propria chyra deuotus consolidaui.
Ego Ælfric epsicopus Uuiltane ciuitatis consensi et subscripsi.
Ego Wulfsie episcopus Scireburnensis aecclesie consensi et subscripsi.

Ego Æþelwerd dux.
Ego Ælfric dux.
Ego Leofsie dux.
Ego Leofwine dux.
Ego Leofric abbas.
Ego Ælfwerd abbas.
Ego Ælfsie abbas.
Ego Byrhtelm abbas.

Ego Æþelmær minister.
Ego Ordulf minister.
Ego Beorhtwold minister
Ego Æþelmær minister.
Ego Ælfsie minister.
Ego Ælfwine minister.
Ego Leofwine minister.
Ego Osulf minister.