S 856
A.D. 985. King Æthelred to Æthelric, his minister; grant of 17 hides (cassati) at Harwell, Berks. Latin with English bounds.
Archive: Winchester, Old Minster
MSS: BL Add. 15350, 48v-49v (s. xii)
Printed: K 648; PN Berks., iii. 765, bounds only.
Comments: Grundy, Berks. 1925, pp. 218-20, on bounds; Hart 1970/1, p. 29 (no. 82), authentic; HRH, p. 231, subscriptions are consistent; PN Berks., ii. 480, 521, iii. 752, 765-6, bounds probably describe modern parish of Harwell; Gelling, ECTV, no. 120, authentic; Keynes 1980, p. 85 n. 7, pp. 86, 88, 244, authentic.
Rubric:
Ðis is ðara .xvii. hida land boc æt Harewylle ðe Æðelred cing gebocode Æðelricæ his þegne on ece yrfæ.
In patris ac prolis sanctique flaminis onomate. Cum pius orbis sator eliminatis priscis Paradisi accolis diffusae telluris ambitum proauum nostrum mancipasset exercere laboribus, quatinus tellus nascentibus priorum patrum sobolis, passim uiridis abundaret manipulis, ne rigida mortales quateret fames, quos pellax cerastes mordaci mendatio ab immortali lugubriter pepulerat quiete Paradisi, diuersas nationum monarchias uariis concessit dominari rectoribus, sceptra quoque uastissimi cosmi omnipotenti nutu regibus praeordinauit regenda praecluis, quatinus sobriis atque sibi deuote obsecundantibus procerum satrapumque frui libere concedant infulis, turgidos uero atque gazifero huius saeculi astu arridentes perniciter pro meritis aeui labentis trudant aerumpnis. Sibi quoque indefessa theoricae uitae amoenissima cum terrestribus bonis lucrentur gaudia ubi suauitate pascantur melliflua, atque pro temporalis uitae perparuissimis, iusticiae gratia Christo sibique famulantibus, collatis muneribus, aeternalis regni conscendant fastigia, ac cum coelicolis aeternitatis indigenae immarcescibili flauescentique ditentur laurea. Qua de re, infima quasi peripsema quisquiliarum abiiciens, superna ad instar praetiosorum monilium eligens, animum sempiternis in gaudiis figens, ad nanciscendam mellifluae dulcedinis misericordiam perfruendamque infinitae laetitiae iocunditatem, ego Æðelredus rex Anglorum per omnipatrantis dexteram totius Bryttanniae regni solio sublimatus, quandam telluris particulam cuidam michi dilecto ministro Æðelrico, id est, .xvii. cassatos segetibus mixtis in loco quem solicolae æt Harewillan uocitant libenter tribuo, cum pascuis ac pratis foeni ad hoc rus rite pertinentibus, quatinus sibi uita comite habeat ac possideat, cum autem dissolutionem sui corporis imminere cognouerit, cuicunque sibi libuerit haeredi commendet ut supradiximus in aeternam possessionem. Si autem tempore contigerit aliquo quempiam hominum aliquem libellum ob istarum apicum adnichilationem in palam producere, sit omnimodis ab omnibus ordinibus hominum condemnatus, omnique abolitus industria ueritatis, cuiuscumque regum antecessorum meorum tempore fuerit perscriptus. Sit autem praedictum rus liberum ab omni mundiali obstaculo, cum omnibus quae ad ipsum locum pertinere dinoscuntur, tam in magnis quam in modicis rebus, campis, pascuis, pratis, siluis, diriuatisque cursibus aquarum, exceptis istis tribus, expeditione, pontis arcisue coaedificatione. Hanc uero meam donationem minuentibus atque frangentibus, fiat pars eorum cum illis de quibus e contra fatur, 'Discedite a me maledicti in ignem aeternum qui paratus est Sathanae et satellitibus eius,' nisi prius digna satisfactione deo poenitentia legali emendent. Istis terminis praedicta terra circumgyrata esse uidetur.
Ærest of Harandune wege ðonne hit sticað on Middelhæma gemæra on Suttuninga lace; of Suttuninga lace on Leofsiges gemæra on ða hnottan dic; of ðære hnottan dic on brembel þorn; of brembel þorne on Hengestes geat; of Hencstes geate on ða ealdan dune to Brihtwoldes gemæra; of Brihtwoldes gemæra æft on Harandune.
Anno dominicae incarnationis .DCCCC.LXXXV. scripta est haec cartula, indictione .XIII. his testibus consentientibus quorum inferius nomina carraxantur.
+ Ego Æðelredus rex Anglorum huius donationis libertatem regni totius fastigium tenens libenter concessi.
+ Ego Dunstanus Dorouernensis aecclesiae archiepiscopus cum signo sanctae crucis corroboraui.
+ Ego Oswoldus Eboracensis aecclesiae archiepiscopus crucis taumate adnotaui.
+ Ego Ælfstanus episcopus confirmaui.
+ Ego Æðelgarus episcopus consolidaui.
+ Ego Ælfheah episcopus consignaui.
+ Ego Aðulf episcopus non renui.
+ Ego Ælfric episcopus dictaui.
+ Ego Æðelsige episcopus annui.
+ Ego Wulfgarus episcopus faui.
+ Ego Æðelwine dux.
+ Ego Brihtnoð dux.
+ Ego Æðelweard dux.
+ Ego Ælfric dux.
+ Ego Ðureð dux.
+ Ego Ordbryht abbas.
+ Ego Syric abbas.
+ Ego Leofric abbas.
+ Ego Ælfhere abbas.
+ Ego Ælfweard minister.
+ Ego Ælfsige minister.
+ Ego Wulfsige minister.
+ Ego Ælfgar minister.
+ Ego Æðelsige minister.
+ Ego Ælfric minister.
+ Ego Leofric minister.
+ Ego Wulfric minister.
+ Ego Æðelmer minister.