S 418
A.D. 932 (Amesbury, Wilts., 24 December). King Athelstan to Alfred, minster; grant of 12 hides (cassatae) at North Stoneham, Hants. Latin with bounds in Old English, Middle English and Latin.
Archive: Winchester, New Minster
MSS: 1. BL Cotton Domit. xiv, 115r-116r (s. xiii; no bounds)
2. Earl of Macclesfield, Shirburn Castle, Liber Abbatiae, 18v-19v (s. xv)
Printed: Alford 1663, iii. 253 ex MS 2; Edward, Liber de Hyda, pp. 124-31 ex MS 2; B 692 ex MS 1 and Edwards; Birch, Liber Vitae, pp. 223-6 ex Edwards.
Comments: Grundy, Hants. 1927, pp. 242-7, on bounds; Burgess 1961, pp. 7-9; Finberg, ECW, no. 50, authentic; Hart, ECNE, p. 382, notes minor interpolation; Biddle et al. 1976, p. 263, cited; Keynes 1980, p. 41 n. 71, pp. 43, 44 n. 77; Sawyer 1983, p. 290, on meeting-place; Keynes 1988, p. 186 n. 4, product of 'Æthelstan A'; Currie 1995, pp. 109-10, 122-3, on bounds; cf. S 419.
F. BL Cotton Domitian A. xiv, rubric: Carta Ethelstani regis de Stanham
H. Earl of Macclesfield, Liber Abbatiae, rubric: Priuilegium Athelstani regis concessum nouo monasterio Wyntonie, quod modo Hyda nominatur, anno .viii. regni sui.
Flebilia fortiter detestanda totillantis seculi piacula diris obscene horrendeque mortalitatis circumsepta latratibus non nos patria indepte pacis securos, sed quasi fetide corruptele in uoraginem casuros prouocando ammonent ut ea toto mentis conamine cum casibus suis, non solum despiciendo sed etiam uelud fastidiosam melancolie nausiam abhominando fugiamus tendentes ad illud ewangelicum, 'Date et dabitur uobis'. 1 Qua de re infima quasi peripsema quisquiliarum abiciens, superna ad instar pretiosorum monilium eligens, adipiscendam melliflue dulcedinis misericordiam perfruendamque infinite leticie iocunditatem, ego Athelstanus rex Anglorum per omnipatrantis dexteram totius Britannie regni solio sublimatus quandam telluris particulam meo fideli ministro Aelfredo, id est .xii. cassatarum in loco quem solicole aet Stanham uocitant, ea interiacente condicione, ut omni die usque magne districtionis iudicii anno ille successoresque eius centum uiginti ewangelici paradigmatis pauperes semel pane cum pulmento dulcifero haustuque potifero pascere, anime pro excessibus mee sub sorte ullius contradictionis non obliuiscantur. Familie quoque aet Stanham pastum semper conferre electissimum diuinam ut consequi plenissime ualeam misericordiam non pigrescant tribuo, quatinus ille eam sine iugo detestande seruitutis, cum pratis pascuis siluis riuulis omnibusque ad illam utilitatibus rite pertinentibus, liberaliter ac eternaliter quamdiu uiuat habeat. Et post generalem qui omnibus certus incertusque constat transitum cuicumque successionis heredi uoluerit in perpetuum derelinquat.
Predicta siquidem tellus hiis terminis circumcincta clarescit. Aerest of Swæðelingforda west to smerebrocesforda, 7 þanon westweard 7lang herepaðes to hrum broces æwelme, 7 swa foriþ 7lange weges on suþhealfe gætes hlæwe þæt hit cymþæt to feower treowum, þonon þanen norð 7lang herepades to gyþerices wille, 7 swa forþ 7lang weges oþ hit cymþ to fearn bedde, þanon east on þæt slæd oþæt hit cymþ to Holan broce, þonne þanon norþ 7lang Holan broces oþ þa sand pyttas, þanon on byrewege oþæt hit cymþ on cytan broces ælwilme, 7 swa andlange broces oþ hit cymþ to ipping wanne, þonne suþ be efisc oþæt þæt slæde þa scit to mæran broce, 7lang broces oþ hit cymþ to wærgiþe forda, þanon ongerihte to East lea wearden, þone norþ swa se haga scyt to baran leage norþwearden, þonne þanon norþ oþæt hit cymþ to þere fotyhtan æc, 7 swa suþ andlange stræte oþ hit cymþæt to grenan leage, þonne þær east 7 suþæt oþ hit cymþ to cynninges dic, 7lange þere dic oþæt hio bygð ongean mucelinge mæde norþwearde, ut on Icenan, þonne swa Icenan scyt oþæt hit cymþ foran ongean hierdes wylles æwylm, þanon weast to scortan þorne, þanon suþ to þane herepaðe þe lyþ to Mannes brycge, 7 swa weast 7lange herepaðes on Swæþelinge forde. 7 þær hyrden sio mæde to æt woþ hringe, 7 nigon æceras on eal norþ weardun geonun æscun, 7 a mylansteall be norþan Mannes brycge.
Si quis, quod absit, diabolico inflatus spiritu hanc mee composicionis ac confirmationis breuiculam demere uel infringere temptauerit, sciat se nouissima ac magna examinacionis die tuba perstrepente archangeli, bustis sponte dehiscentibus, somata diu fessa relinquentibus, elementis omnibus pauefactis, cum Iuda proditore qui a satoris pio sato 'filius perditionis' 2 dicitur eterna confusione edacibus ineffabilium tormentorum flammis periturum.
Huius namque a Deo Dominoque Iesu Christo inspirate atque inuente uoluntatis scedula, anno dominice incarnationis .dccccxxxii., regni uero gratis michi commissi .viii., indictione .v., concurrente .vii., epacta .xi., kalendis Ianuarii nonis, luna rotigere uagacionis .xiii., in uilla omnibus notissima que Ambresburig nuncupatur, episcopis abbatibus ducibus patrie procuratoribus regia dapsilitate ouantibus, perscripta est, cuius etiam inconcusse firmitatis auctoritas hiis testibus roborata constat quorum nomina subtus caracteribus depicta annotantur.
+ Ego Æthelstanus singularis priuilegii monarchia predictus rex huius indiculi fulcimentum cum signo sancte semperque amande crucis. corroboraui et subscribsi
+ Ego Wulfhelmus Dorobernensis ecclesie archiepiscopus consensi et subscripsi
+ Ego Wulfstanus Eboracensis ecclesie archiepiscopus consensi et subscripsi
+ Ego Elfwine episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Sighelm episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Elfheah episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Eadulf episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Brinstan episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Oda episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Cyneferþ episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Þeodred episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Wulfhun episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Cenwald episcopus consensi et subscripsi
+ Ego Ælfric abbas consensi et subscripsi
+ Ego Eadwine abbas consensi et subscripsi
+ Ego Æþelnoþ abbas consensi et subscripsi
+ Ego Birhtsige abbas consensi et subscripsi
+ Ego Seaxhelm abbas consensi et subscripsi
+ Ego Eadred abbas consensi et subscripsi
+ Ego Osferþ dux consensi et subscripsi
+ Ego Aelfwold dux consensi et subscripsi
+ Ego Ealdred dux consensi et subscripsi
+ Ego Uhtred dux consensi et subscripsi
+ Ego Æscbryht dux consensi et subscripsi
+ Ego Ælfstan dux consensi et subscripsi
+ Ego Uhtred dux consensi et subscripsi
+ Ego Guþrum dux consensi et subscripsi
+ Ego Odda minister consensi et subscripsi
+ Ego Wulfhelm minister consensi et subscripsi
+ Ego Buga minister consensi et subscripsi
+ Ego Wulfgar minister consensi et subscripsi
+ Ego Sigred minister consensi et subscripsi
+ Ego Wulfsige minister consensi et subscripsi
+ Ego Ælfheah minister consensi et subscripsi
+ Ego Wulfnoþ minister consensi et subscripsi
+ Ego Æþelstan minister consensi et subscripsi
+ Ego Ælfred minister consensi et subscripsi
+ Ego Æþelstan minister consensi et subscripsi
+ Ego Ælfnoþ minister consensi et subscripsi
+ Ego Ælfric minister consensi et subscripsi
+ Ego Wihtgar minister consensi et subscripsi
+ Ego Eadric minister consensi et subscripsi
+ Ego Ælfwald minister consensi et subscripsi