Early-Medieval-England.net

S 405

A.D. 930 (Chippenham, Wilts., 29 April). King Athelstan to Eadulf, bishop and the familia at Crediton; grant of 3 hides (cassatae) at Sandford near Crediton, Devon. Latin with English bounds.

Archive: Exeter (ex Crediton)

MSS: Bodleian, Eng. hist. a. 2, no. III (s. x/xi; BA Facs., no. 27)

Printed: B 1343; Napier and Stevenson, pp. 5-9; Hooke 1990/1, p. 210, bounds only; Hooke 1994, p. 117, bounds only.

Translated: Crediton 1913, pp. 188-92.

Comments: Napier and Stevenson, pp. 65-80, authentic; Stevenson 1914, p. 702 and n. 62, contemporary, discusses immunity; PN Devon, p. 411 n; Rose-Troup 1942, pp. 248-50, on bounds; Finberg, ECDC, no. 18; Bishop 1955, p. 195, probably authentic; John 1965, p. 409 n. 2, not contemporary and likely to be a fabrication, discusses immunity; Chaplais 1966, pp. 10-11 (no. 9), imitative script, possibly forged early in 11th century (= 1981 XV, pp. 10-11); Finberg 1969, pp. 20-38, authentic with interpolations, discusses bounds (= Finberg 1968, pp. 59-65); Forsberg 1970, p. 74, on detail of bound; Bullough 1972, p. 471 n. 38, on detail of Latin; Keynes 1980, p. 43 n. 74, not authentic in its received form; Chaplais 1981 XV, addendum, spurious; Sawyer 1983, p. 292, on meeting-place; Keynes 1988, p. 186 n. 4, product of 'Æthelstan A'; Hooke 1990/1, pp. 202-4, 207-9, on bounds; BA Facs., pp. 8-9, probably 'improved' version of lost original; Crosby 1994, pp. 270-1; Hooke 1994, pp. 117-22, on bounds; cf. S 403; 1387.

+ Regnante perpetualiter atque omnem humane inbecillitatis sensum . benignitate transce[n]dente . largiflua tonantis iduma . que mirando ineffabilique proprii arbitrii priuilegio . alta media infima . iusta inuicte fortitudinis lance trutinata gubernat . et ea que infra sunt . non motata sed sempiternaliter manenti elucubratione uoluntatis . inestimabiliter luce inaccessibili rimatur . que massam humane conditionis generalem . olim fraude falsitatis decoeptam . patria naturalis sinceritatis pulsam . merito piaculi heu pro dolor commissi iuste trusam . cyrographum eterne seruitutis seu damnationis subituram . temporibus labilis uite uoluentibus nouissimis . precepto pantacratoris miserico'r'diter reformauit . cuiusque foedata flumine eternarum lacrimarum timpora . orario adsumpte mortalitatis tergens . eam dolores cruciatusque sempiternos euadentem . ad optabilia eternorum gaudiorum deduxit limina . quorum atria . pars eiusdem recuperate masse . terreni incolatus erumnas . operibus examinatis transuolans . inter ca'n'dentia beatorum angelorum agmina . feliciter exultando congaudet . altero uero aliena gemende peregrinationis diuturnitate exulans . splendida meritis adhuc nutantibus regione orbatur . Huius siquidem exose peregrinationis merore pressus . gaudio longeue beatitudinis illectus . ad demenda scelerum commissorum peccamina . et ad nanciscendam iam antefate glorie coronam . ego Æthelstanus rex anglorum . anno dominice incarnationis . dcccc ^o . xxx ^o . regni uero gratis mihi commisi . vi ^to . indictione . iii ^a . epacta . .xviii ^a . concurrente .iiii. kalendis maii tertiis . luna rotigere uagationis .xx ^avi ^a. per eiusdem omni patrantis dexteram . totius bryttannie regni sol'i'o sublimatus . quandam mihi ab ea telluris particulam . mirabiliter concessam me[o fi]deli episcopo Eadulfo . id est trium cassatarum . in loco quem solicole æt sandforda uocitant . que sub episcopali dicione fuit . sed tamen mihi census iniquorum actuum prius reddebatur . familieque æt cridiantune tribuo . ut illa eam sine expeditionis profectione . arcis pontis constructione . omnique regalium uel secularium tributorum seruitutis exactione . liberaliter ac eternaliter in perpetuum habeat . si autem quod absit . feruente tumide superbie cocabo . aliqui ex familia . quod libet iniquitatis facinus commisserint ; Hoc in eis iudicialiter atque regulariter uindicetur . predictus agellus in sua stabilitate . semper fratribus ad mensam . qui in antefato ergasterio ; .deo . ecclesie . domno prelato . humiliter fideliterque obtemperare uoluerint . firmus et inauferabilis perduret . nec habeant fratres licentiam . illum foras dandi . regi . episcopo . uel cuilibet homini . nisi alium maiorem atque meliorem . pro eius uicissitudinis commotatione . alia similter cum cartula . perpetualiter hereditaria recipiant . tellus siquidem predicta . his terminis circumcincta clarescit . ærest of fintes leage west on herepaþ oþ holan cumbes heafod . norþ þanon on dic . sceaftryht on cuddan cnoll easteweardne . þær west on herepaþ oþ þornisces weg . on þornisces weg þonne norð on scipbroc . up on stream oð herepaþ . þonne sceaftryht oð lilles forda . þonne on cealdan hlinc westeweardne . þonne on wyrtrum oþ cealdan hlinc easteweardne . on wyrtrum þonne git norð oþ brocheardes hamm . þonne of dune on hagan on bromleage niþewearde . þonne sceaftryht oþ pideres leage . þonne sceaftryht oþ hlosleage nioþewearde . þonne on stream oþ fileðleage . norþ on herepaþ oþ ðelbrycge . þonne up on stream oþ æsculfes weorðig . norð þanon sceaftryht oþ efes . þonne on wyrtrum oþ lucan weorðig . norð on hagan oþ cyneferðes broc . þonne of dune on stream . of dune on cridian . oþ cridian . oþ þone broc þe scyt from fileðleage . up on stream oþ stanford . suþ þonne on wyrtrum oþ henne stigele eastewearde . þonne sceaftryht oþ hroces ford . þonne on weardsetl suð þonne on wyrtrum oþ fintes leag[e .] Si uero quod non optamus . aliquis proteruie atqie arrogantie flammiuoma administrante . inuidia . afflatis spiritu . euenerit . [qui] hanc mee compositionis ac confirmationis breuiculam . demere infringere . ad nihilum deducere temptauerit ; sciat se nouissima ac magna examinationis die . tuba perstrepente archangeli . bustis sponte dehiscentibus . somata diu fessa amittentibus . elimentis omnium creaturarum pauefactis . cum Iuda proditure . qui a satoris pio sato . filius perditionis dicitur . eterna confusione . edacibus innumerabilium tormentorum flammis . periturum huius namque a deo dominoque Iesu Christo . inspirate atque inuente uoluntatis ; scedula . in uilla omnibus notissima que cyppan hamm nuncupatur . episcopis . abbatibus ducibus patrie procuratoribus . regia dapsilitate ouantibus . uirgineo aterrimi lacrimas liquoris forcipe . in planitiem tetragoni campuli albentem . destillante perscripta est . cuius etiam inconcusse firmitatis soliditas . hi's' testibus roborata constat . quorum nomina subtus caracteribus depicta annotantur :~

+ Ego Æthelstanus singularis priuilegii monarchia preditus rex . huius indiculi firmitatem . cum signo sancte semperque amande crucis . corroboraui et subscripsi ;
+ Ego Wulfhelmus Dorobernensis ecclesie archiepiscopus . consensi et subscripsi ; + Ego Hroðwardus Eboracensis ecclesie episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Ælfwine episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Eadulf episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Sighelm episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Ælfheah episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Oda episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Cenwald episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Eadgær episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Cyneferð episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Friþestan episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Þeodred episcopus consensi et subscripsi.
+ Ego Eadweard episcopus consensi et subscripsi.

+ Ego Osferð dux consensi et subscripsi.
+ Ego Ælfwald dux consensi et subscripsi.
+ Ego Æscbriht dux consensi et subscripsi.
+ Ego Ælfstan dux consensi et subscripsi.
+ Ego Uhtred dux consensi et subscripsi.
+ Ego Styrcær dux consensi et subscripsi.
+ Ego Guþrum dux consensi et subscripsi.
+ Ego Þurferð dux consensi et subscripsi.
+ Ego Fræna dux consensi et subscripsi.
+ Ego Grim dux consensi et subscripsi.

+ Ego Odda minister consensi et subscripsi.
+ Ego Buga minister consensi et subscripsi.
+ Ego Wulfgær minister consensi et subscripsi.
+ Ego Sigered minister consensi et subscripsi.
+ Ego Wulfhelm minister consensi et subscripsi.
+ Ego Ælfheah minister consensi et subscripsi.
+ Ego Æþelstan minister consensi et subscripsi.
+ Ego Æþelhelm minister consensi et subscripsi
+ Ego Wulfgar minister consensi et subscripsi.
+ Ego Æþelstan minister consensi et subscripsi.

+ Ego Ælfred minister consensi et subscripsi.
+ Ego Eadric minister consensi et subscripsi.
+ Ego Æþelweard minister consensi et subscripsi.
+ Ego Wulfmær minister consensi et subscripsi.
+ Ego Wulfnoþ minister consensi et subscripsi.
+ Ego Æþelhelm minister consensi et subscripsi.
+ Ego Ælfred minister consensi et subscripsi.
+ Ego Wihtgar minister consensi et subscripsi.
+ Ego Eadric minister consensi et subscripsi.
+ Ego Wulfsige minister consensi et subscripsi.