S 538
A.D. 948. King Eadred to Crowland Abbey; confirmation of privileges and of land etc. at Crowland, Spalding, Pinchbeck, Whaplode, Algarkirk, Dowdike, Drayton, Bucknall, Hallington, Gerimthorp, Langtoft, Deeping, Baston, Thetford, Rippingale, Laithorpe, Kirkby, Lincs.; Wellingborough, Addington, Elmington, Glapthorn, Worthorpe, Peakirk and Badby, Northants.; Morborne, Hunts.; Thurning, Northants. (formerly Hunts.); Beeby, Sutton, Stapleton, Leics.; Cottenham, Oakington and Dry Drayton, Cambs.; and at Standon, Herts. Latin with bounds.
Archive: Crowland
MSS: 1. BL Arundel 178, 41r-42r (s. xvi)
2. PRO Conf. R. 1 Hen. VIII, pt 2, no. 7
3. PRO Pat. R. 17 Ric. II, pt 1, m. 31
4. PRO Pat. R. 1 Hen. IV, pt 2, m 8
5. Oxford, All Souls College, 32, 4v-6v (s. xv)
Printed: Savile, Ingulph, pp. 874-5; Mon. Angl., i. 167-8; Alford 1663, iii. 294-6; Fulman 1684, pp. 32-6 ex MS 1; K 420 ex MS 1; Mon. Angl. (rev. edn), ii. 114-15 (no. 11); Birch, Ingulf, pp. 56-61; B 872 ex MS 1.
Comments: Riley 1862, pp. 127-8, possibly authentic basis; Searle 1894, pp. 174-5; Napier and Stevenson, p. 85 n. 2, spurious; Roffe 1995, pp. 104-8, post-Conquest compilation, list of estates taken from Crowland Domesday
Pax in summæ Trinitatis nomine Patris et Filii et Spiritus sancti . Amen . Ego Edredus rex terrenus sub imperiali potentia regis sæculorum æternique principis , magnæ Britanniæ tenens imperium temporale , universis Christianis tam presentibus quam posteris , salutis beneficium in autore salutis .
Vobis liqueat omnibus quod per devotam suggestionem , et frequentem provocationem dilecti clerici et cognati mei Turketuli mihi factam super reparatione , restauratione et libertate sacrosanctæ Ecclesiæ , et monasterii Croylandensis in quo reconditæ sunt reliquiæ sancti Guthlaci confessoris et anachoritæ non modicum condolui et compassus sum tam pro depopulatione sanctæ matris ecclesiæ quam pro diminutione beneficiorum spiritualium pro animabus primogenitorum meorum per opera misericordiæ multipliciter et frequenter impensa , recolens ibi cænobium nigrorum monachorum ordinis sancti Benedicti a nobili rege Merciorum Ethelbaldo nomine quondam Alwionis filio esse fundatum , affluenter ditatum , et regalibus privilegiis sufficienter munitum , ut per inspectionem cartarum ejusdem Ethelbaldi ad securitatem dictorum monachorum compositarum , satis erat consilio meo declaratum . Sed post multorum temporum curricula per paganorum erat devastatum , et cum omnibus ornamentis et monimentis quampluribus igne crematum et consumptum, ubi prædictus Turketulus qui juxta psalmistæ vocem propheticam , 'Odit ecclesiam malignantium, et dilexit decorem domus domini' 1 , pioque stimulatus desiderio dictum cænobium reparare et reædificare sumopere molitur , hic homo divinæ charitatis zelo in tantum accensus es tut corde ac corpore se ovili dominico ibidem mancipare indesinenter adoptat . Unde . v . monachi senes in eadem insula latitantes de quibus duo a dispersione regressi , de ejusdem Turketuli et aliorum jurisperitorum consilio informati , quasi graviter formidantes jacturas et dispendia varia futuris temporibus inopinate emergentia , damus totam abbathiam cum omnibus possessionibus obtentis , et ejusdem Turketuli sollicitudine recuperatis meo etiam favore acquisitis cum sex maneriis de prædiis suis hæreditariis in manum meam funditus et sponte resignantes, ut per meam redonationem de firmiore ac liberiori extunc et in posterum gratulentur possessione , sed cum fædus verbo solummodo initum dum a memoria fuerit devolutum in materiam contrahitur litigiosam , nisi rei gestæ perennis scripti patrocinium suffragetur , Hinc est quod sæpe dictum Turketulum cum præfatis monachis jam in habitu adunatum grato meo consensu et assensu abbatem ejusdem monasterii constituo , et tam abbathiam quam omnes possessiones sic recuperatas , et mihi resignatas ex dono meo regali de cætero in perpetuam et puram eleemosinam illis monachis et omnibus successoribus eorum sub eadem regula et eodem habitu sancti Benedicti ibidem Deo servientibus , trado , dono et confirmo , et in hunc modum per singula declarare dispono .
Imprimis totam insulam Croylandiæ pro gleba ecclesiæ et pro situ separali ejusdem monasterii cum his limitibus distinctam videlicet a ponte de Croyland triangulo per aquam de Weland versus Spaldelinge usque ad Asendick , ubi Asendick cadit in aquam de Weland ex boriali parte crucis lapideæ per prædictum Turketulum ibidem affixæ , et sic sursum versus orientum per Asendick usque ad Aswicktoft , et inde usque ad Shepsee in orientali parte ejusdem insulæ , et sic usque ad Tedwarthar et ibi intrando Southee usque ad Namanlandhirne ubi crucem lapideam affigi precepit idem Turketulus distantem a Southee per sex perticatas , et sic in illa aqua divisio duorum comitatuum Lincolniæ videlicet et Grantebrigiæ , et distat eadem crux ab aqua de Nene versus occidentem per V . perticas , et inde per eandem aquam de Nene sicut currit ad supradictum pontem de Croyland cum seperali piscaria tam in aquis omnibus ambientibus dictam insulam quam in stagnis et paludibus infra situm inclusis una cum mariscis et alnetis adjacentibus versus occidentem ex opposito ejusdem insulæ in omnibus Lincolniæ comitatui annexis et respondentibus , et per hos limites in hunc modum determinatis , videlicet a Namandlanshirne per aquam de Nene versus occidentem usque ad finem factum ubi crux lapidea defixa est juxta ripam, et ab inde usque ad Grinis , et sic usque ad folward stakinge , et inde usque ad Southlake , ubi Southlake cadit in aquam de Weland , et sic transeundo eandem aquam et incipiendo ad Kenulphston juxta ripam ex opposito de Southlake ubi primus abbas a fundatione ejusdem monasterii nomine Kenulphus posuit crucem lapideam pro limite inter Croyland et Deping , et ab inde tendendo versus Boream juxta Aspath usque ad Werwarlake et sic usque ad Haringholt , et deinde sursum per Mengarlake et Lurtlake et ibi sunt limites dividentes Hoyland et Kestevene , et inde usque ad Oggot, et sic usque ad Apinholt sive alio nomine Wodelade ubi Wodelade cadit in aquam de Weland cum omnibus appendiciis , et omni commodo quod possit evenire sive extorqueri infra supradictos limites tam subter terram quam supra cum commina pasturæ in mariscis adjacentibus ex utraque parte aquæ de Weland , videlicet ex una parte ab ipsa aqua usque ad agrum de Medeshamsted , et ex altera parte ab eadem aqua usque ad ædificia de Spauldelinge cum seperali piscaria in eadem aqua de Weland a Kenulphston usque ad pontem de Croyland . et in aqua de Nene a limite ffineston nomine usque ad pontem de Croyland , et ab inde in eadem aqua , et in aqua de Weland coadunatis usque ad Asendick . possunt etiam dicti monachi de eisdem mariscis versus occidentem adjacentibus pro se et hominibus sive tenentibus suis includere croftis sive pratum circa pontem separaliter quantum illis placuerit . quare volo quod dicti monachi habeant ista prædia de donatione et confirmatione mea libera et soluta ab omni causa et onere sæculari , et omnes libertates , et liberas consuetudines cum omni illo quod appellatur Socha Sacha , Tol et Tem , Infanthef weif et stray et cum his legitime appendentibus , in puram et perpetuam eleemosinam meam , præterea trado , dono , et confirmo eisdem monachis has possessiones eidem cænobio ex donatione antiqua procerum regni mei ab olim dependentes , videlicet in Lincolnshire in Spaudelinge iii carucatas terræ in Pincebeck unam carucatam terræ , in Cappelade iii carucatas terræ . vi bovatas terræ et xii acras prati cum ecclesia ejusdem villæ . in Algare . 12 . bovatas terræ . in Dounesdick duas carucatas terræ , et 20 acras prati . in Drayton unam carucatam terræ , et . 6 . acras prati , et iiii salinas . in Bokenhale duas acras terræ et dimidiam , et . 26 . acras prati , et . 50 . acras silvæ , et . 70 . acras de brushe . in Halington . x . bovatas terræ , cum . 4 . bovatis de Ingland . et cum . 32 . acras prati de eodem feodo in Gerimthorp . in Langtoft . 6 . carucatas terræ arabilis , et habet . 15 . quarentenas in longitudine , et . 9 . quarentenas in latitudine , et . 100 . acras prati , et silvam et mariscum duarum leucarum in longitudine , et duarum leucarum in latitudine et ecclesiam ejusdem villæ , et . 40 . acras de eodem feodo in campo de Deping . in Baston apud Tetford . 4 . carucatas terræ arabilis et . 45 . acras prati cum ecclesia ejusdem villæ , et cum . 16 . quarentenis marisci in longitudine , et . 8 . quarentenis in latitudine , cum uno molendino aquatico et dimidio molendino , in Repingale tres carucatas terræ arabilis et . 60 . acras prati in Laithorp unam bovatam terræ , in Kirkby iii bovatas terræ unam mansionem et iii cotagia . In Northamptonshire in Wendlingborough vi hidas terræ et dimidiam cum ecclesia ejusdem villæ cum socha sacha et . in Adington tres hidas terræ cum advocatione ecclesiæ ejusdem villæ . in Helmington tres hidas . in Glapthorne iii virgatas terræ . in Wirthorp unam hidam et dimidiam cum uno molendino aquatico . in Peikirk duas virgatas terræ . in Badby manerium et . 4 . hidas terræ cum triginta acris prati . in Huntingdonshire in Morberne . v . hidas terræ cum advocatione ecclesiæ ejusdem villæ . in Thiring unam hidam et dimidiam terræ . in Leicestreschire in Beby . 10 . carucatas terræ et dimidiam cum ecclesia ejusdem villæ . in Sutton . ii . carucatas terræ . in Stapilton duas carucatas terræ . in Grantebrigeschire in Kotengham . xi . hidas terræ cum advocatione ejusdem villæ alternis vicibus . in Hokittin . 6 . hidas terræ , et dimidiam cum ecclesia ejusdem villæ . in Drayton . 8 . hidas terræ et dimidiam cum advocatione ecclesiæ ejusdem villæ . in Hartfordschire in Staundon . v . hidas terræ . Et volo quod dicti monachi sint quieti et soluti ab omni scotto , geldo , auxiliis vicecomitum , hydagro . et a secta in Schiris , Wapuntakis , Hundredis , Thrithingis et omnimodis aliis curis , et sæculi oneribus universis . et præcipio quod omnes homines fugitivi quos iidem monachi et testimonium . 4 . vel . 5 . hominum fide dignorum coram vicecomite in patria in qua tales manent , possunt affidare suos nativos esse , reducantur per prædictum vicecomitum in abbathiam eorum cum omnibus catallis et sequelis eorum , omnium reclamatione et reluctatione ab inde remota et annullata . et si quid prius egerint in fraudem dominorum suorum , illud cassatum omnino discerno ; et si quis hominum nativorum suorum vel nativa de eis tenentium , aliquod delictum admiserit , pro quo catalla sua debet perdere , ipsa catalla prædictis monachis integre liberentur ubicumque facta fuerit justitia . Et volo quod vicecomes vel aliquis de ballivis seu ministris meis repertus negligens vel protrahens eorum negotia contra juris ordinem , et libertates eorum , sit in satisfactura . 20 . librarum thesauro meo solvendarum . Et ne aliquid omittatur quod ad securitatem jurium , et libertatem eorum monachorum præsenti cartæ convenit inserere , saltem propter eos quos plus terret dispendium temporale vitæ præsentis quam supplicium gehennale perpetuo duraturum , districte præcipio quod omnes et singuli cujuscunque fuerint gradus vel condicionis , qui præsentis scripti sanctionem contra formam et effectum voluntatis meæ expressæ in eodem in aliquo violare nituntur , perturbare vel minuere procurant consilio , auxilio vel favore quo minus pacifice possideant aliqua dona sibi concessa , vel vestantur aliquibus privilegiis superius memoratis , sint condemnati in pæna forisfacturæ centum librarum legalis thesauro meo heredum vel successorum meorum persolvendarum , quoties sic attentare præsumpserit , necnon quod satisfaciant dictis monachis pro damnis et expensis per eos sibi factis vel illatis , taxandis per juramenta . 4 . vel . 5 . hominum fide dignorum per quos rei veritas melius cognosci poterit coram judicibus meis , hæredum vel successorum meorum definiendis ut sic qui sæculo sponte renunciantes se jugo dominico manciparent , et jam facti sunt mundo mortui , absque mundi turbine , et inquietudine liberam habeant facultatem divinæ vacare contemplationi .
Ista donaria licet minima ad laudem summæ Trinitatis , et in pretium animæ meæ prædictis monachis devotus perpetuavi et stabilivi in anno ab incarnatione domini nostri Jesu Christi . 948 . in præsentia archiepiscoporum , episcoporum et procerum regni mei subscriptorum .
+ Ego Wulstanus archiepiscopus Eboracensis devotus subnotavi .
+ Ego Odo Dorobernensis archiepiscopus consilium et consensum meum ad istud dedi .
+ Ego Alfredus Schireburnensis episcopus affectavi .
+ Ego Kinsius Lichfeldensis episcopus consensi .
+ Ego Kinewaldus Wigornensis episcopus istud factum corroboravi .
+ Ego Ceolwulfus Dorcascistrensis episcopus desideravi .
+ Ego Athelwoldus abbas Abendonensis approbavi .
+ Ego Dunstanus abbas Glastoniæ multum adoptavi .
+ Ego Oslak dux ad instanciam domini mei regis collaudavi .
+ Ego Brithnodus dux commendavi .
+ Ego Alcinus comes favi .
+ Ego Aigulfus comes consignavi .
+ Ego Radbodus comes consensum dedi .
+ Ego Bingulf vicedominus consului .
+ Ego Alfred vicecomes audivi .
+ Ego ffarceus minister interfui .
+ Ego Sigeus minister auscultavi .
+ Ego Athelwardus minister aspexi .
+ Ego Turketus licet minister inutilis finem cernens mei propositi , ob cujus rei gratiam æternum Deum laudo per omnia , et licet sero veniens sub habitu monachali , et animo contrito jugo sæculari meipsum submisi , ut saltem sic senectutis meæ feces creatori meo cogar immolare . Magnificat ergo anima mea dominum , et vos fratres magnificate dominum mecum , ut in sanctitate et justitia coram ipso servientes , semperque mundi principe triumphato, sic curramus in præsentis vite stadio , ut in futuro divinæ speculationis bravium pertingere mereamur . Amen .