S 230
A.D. 680 (? for 685). Cædwalla, king, to Wilfrid, bishop; grant of 70 hides (tributarii) at Pagham, Shripney, Charlton, Bognor, Bersted, North Bersted, Crimsham, North and South Mundham (and, in the shortened version, Slindon), all in Sussex, and to the community at St Andrew's church situated on the east of the harbour called Uedringmutha (Pagham Harbour), grant of 10 hides (tributarii) at Tangmere, Sussex. Latin with bounds.
Archive: Canterbury, Christ Church
MSS: 1. BL Cotton Aug. ii. 86 (s. x; BM Facs., iv. 2)
2. London, Lambeth Palace, 1212, pp. 384-5 (s. xiii)
3. Bodleian, Tanner 223, 8r-9r (s. xvi)
Printed: Twysden, X Scriptores, cols 2207-8 ex MS 4; K 18 ex MSS 1, 6; B 50 ex K and MS 1; Earle, pp. 281-3; Ehwald, Aldhelmi Opera, pp. 510-12 ex K; Barker 1947, pp. 50-4, with translation; Morris 1995, pp. 120-2 ex B; Fleming 1997, p. 110 (no. 4) ex MS 5; Kelly, Selsey, pp. 99-101 ex MS 1.
Comments: Bond 1878, p. 7, MS 1 is 10th-century; Stevenson 1914, pp. 691-6, spurious, MS 1 written c. 975, scribe also wrote S 110 MS 1; Robinson 1921, p. 52; PN Sussex, i. 93; Barker 1947, p. 58, genuinely early; Forsberg 1950, p. 173 n., on boundary mark; John 1960, pp. 8, 64, citing Roper, genuine with interpolations; Stengel 1960, p. 70, spurious; Chaplais 1965, p. 50 n., typical forgery (= 1973, p. 31 n. 24); John 1966, p. 105, interpolated but probably basically genuine; Keynes 1980, p. 64 n. 116, 10th-century forgery; Dempsey 1982, argues for acceptability; Brooks 1984, pp. 240-3, 317, 10th-century forgery, p. 377 n. 153, on script; Edwards 1988, p. 266, citing Brooks, 10th-century fabrication; Kelly, Selsey, pp. 101-3, spurious; cf. S 232.
Endorsements:
(1) s. x: + PACGAN HAMM
(2) s. x: + Uuilfridus æpiscopus cartulam hanc . multimodasque et humillimas Theodoro archiepiscopo in Christo salutes :---
(3) s. xii: Rex ceduuala dedit Paggeham Sancto Wilfrido episcopo . latine
+ In nomine salvatoris nostri Jhesu Christi . Nihil intulimus in hunc mundum verum nec auferre quid poterimus . idcirco terrenis et caducis æterna et cælestia supernæ patriæ premia mercanda sunt. Quapropter ego Cædualla disponente domino rex rogatus a venerando Uuilfrido æpiscopo ut sibi aliquantulam terram ad suffragium vitæ suæ fratrumque suorum qui secum conversarentur et in divino servitio huius peregrinationis quam vir venerandus diutius peregit pro relaxatione criminum et perpetui premii receptaculo largiri dignarer . cujus precibus annuens terrenam sibi possessiunculam de qua sugerere videbatur pro remedio animæ meæ libenter impendi . et hanc libertatem sub estimatione . lxx . tributariorum taxavimus in illo loco qui dicitur Pecgan Ham . aliisque locis circumquaque adjacentibus hoc est Scrippan eg . Ceorla tun . Bucgan ora . Beorgan stede . north Beorgan stede . Crymes ham . se northra Mundan ham . other Mundan ham . et hæc omnia venerabili viro Uuilfrido cum consensu et devota confirmatione Ecgualdi subreguli in potestatem propriæ dominationis pro suæ nimiæ sanctitatis conversatione . et nostrorum peccatorum relaxatione redigimus . insuper addidimus fratribus suis Deo servientibus ad æcclesiam sancti Andreæ super ripam positam orientalem portus qui dicitur Uedring mutha . terram quæ dicitur Tang mere . x . tributariorum ut eis quamdiu fides catholica regnet hinc necessaria corporalis usus specialiter prebeantur. Si quis vero quod absit contra hæc decreta firmiter statuta contraire et ea solvere conatus fuerit noverit se ante tribunal examinis Christi rationem redditurum et habere partem cum Juda traditore domini nostri Jhesu Christi , in inferno inferiore .
Hæc sunt territoria ad Pecgan ham pertinentia primitus ab occidente Uedringmutha . per illum portum ad locum qui dicitur holan horan fleot et sic ducitur in lang port , inde ad aquilonem to unning lande . sic ad orientem on fleot super illud quod dicitur inufes ford . inde in locum qui dicitur cynges uuic . et sic ad locum qui dicitur langan ersc . inde on loxan leage . et sic in locum qui dicitur bebbes ham . inde in pontem thel brycg . et sic ad aquilonem juxta palustria loca . super hæc ad locum qui dicitur hylsan seohtra et sic ad orientem in uuærmundes hamm . hinc in uuadan hlæu . ab illo loco in fisc mere . et sic in brynes fleot . sicque dirigitur in mare . Sed et hi sunt termini pertinentes ad tang mere . primitus of hleap mere per viam puplicam ad terram heantunensem ad angulum circianum . inde in locum horsa gehæg. et sic ubi dicitur hean ersc . hinc ad ælrithe . ab ipso rivo ad fraxinum unum . et sic ad locum cealc mere . hinc ad headan scræf. ab illo loco . to lulan treouue . et sic in tatan ham . sic ad risc mere . ab illo loco to hleap mere . et sunt pascua ovium in meos dune pertinentia ad tang mere .
Anno dominicæ incarnationis dclxxx . Ego Cæduualla rex a prefato rogatus æpiscopo hanc donationis meæ cartulam scribere jussi . et absque triinoda necessitate totius Christiani populi id est arcis munitione . pontis emendatione . exercitu congestione liberam perstrinxi .
Ego Ecguald subregulus mente devota consensi et subscripsi .
+ Ego Æthelredus domino prestante rex pro remedio animæ meæ hanc donationem corroboravi .
+ Ego Hæddi episcopus consensi et subscripsi .
+ Ego Ercenuualdus episcopus consensi et subscripsi .
+ Ego Aldhelmus scolasticus archiepiscopi Theodori hanc cartulam dictitans prout regis majorumque imperia statuerunt scribere jussi . illisque sancientibus constitutum est . ut beato viro Uuilfrido liberum remaneret arbitrium in vita sua de hac ruris possessiuncula . et post obitum cuicumque voluerit in æternam possessionem jure hereditario derelinqueret .
Pax cunctis legentibus .
Consensumque prebentibus .
Sitque laus utentibus .
Luxque perpes credentibus .
virtus vita faventibus .
Rite constet senatibus
Anglorum atque cetibus
Qui dona firment nutibus .