S 1251
A.D. 714. Statement by Ecgwine, bishop of the Hwicce, on the foundation and endowment of the minster at Evesham. The endowment included land at Stratford-upon-Avon, Warwicks., and Chadbury, Worcs., and the minster at Fladbury, Worcs. [granted by King Æthelred (of Mercia); the land at Stratford was later ceded to Æthelheard, subregulus of the Hwicce, in exchange for the restoration of Fladbury]; 84 hides (mansae) around Evesham, on both sides of the river Avon [granted by Cenred, king of Mercia, and Offa, king of the East Angles (recte Essex)]; 20 hides at Twyford, Worcs. [granted by Osward]; 8 hides [granted by Æthelric, son of King Oshere]; and 8 hides [granted by Balterius, sacerdos] Latin.
Archive: Evesham
MSS: 1. London, Soc. Ant. 128, 147v (s. xvii; incomplete)
2. Bodleian, Rawl. A. 287, 127v-128v (s. xiii)
Printed: Macray, Chron. Evesham, pp. 17-20 ex MS 2; B 131 ex Macray.
Comments: HS, p. 281, spurious; Stevenson 1911, p. 200 n. 17, spurious; Finberg, ECWM, pp. 89-90, 214, infalted version of S 1250 with a more convincing account of the benefactions; Hart, ECNE, p. 75, expanded version of S 1250; Dumville 1992, pp. 41-2 n. 58, spurious.
Carta beati Egwini Episcopi .
In nomine domini nostri Salvatoris Christi . Ego Egwinus Wictiorum humilis episcopus volo manifestare in ista carta qualiter ego primum per sancti spiritus inspirationem istum locum elegi et monasterium ædificavi in Homme, in honore omnipotentis Dei et sanctæ Mariæ virginis . Contigit quodam tempore , ut ego breviter hic narro , quod ego sæpe in laboribus multarum visionum ductus fui . Qua de re arsit mihi in animo per sancti spiritus inspirationem , quod ego , si dominus prosperum faceret desiderium meum , unum locum ædificare deberem ad laudem domini mei et sanctæ Mariæ virginis et omnium Christi electorum , et etiam mihi ad æternam retributionem antequam ab ista mutabili vita discederem . Postquam igitur ab urbe Roma reversus fui ubi clavem in ventre piscis inveni quam in fluvium juxta Hethomme projeceram , cogitans locum illum sanctum , concupivi eum , et quum tunc maxime florerem in diebus Ælredi regis Merciorum , coepi eum benigne precari ut mihi concedere dignaretur eundem locum qui Ethomme vocabatur . Satis ille libenti animo quod poscebam concessit , quia et Dei amicus et salutis animæ meæ erat studiosus . In quo loco quum beata virgo Maria cuidam pastori gregum . Eoves nomine , comparuisset , ob cujus viri sanctitatem eundem locum Eoveshamiam nuncupavi , et ipse eandem apparitionem mihi intimasset ; statim , subjunctis jejuniis et orationibus , ad eundem locum nudus pedes , adjunctis mihi peccatori tribus sociis , accessi , et eandem gloriosam virginem clara luce ibidem manifeste videre merui , et quum cruce aurea quam manu gestabat mihi benedixisset , disparuit . Tanto itaque indicio nactus locum proposito meo congruentem , statim illum emundavi , et opus a Deo præsignatum inchoavi . Ad quod complendum dedit mihi Ælredus rex Stratfordam et castellum de Chadelburi , et illud vetus Monasterium quod Fladeburi nominatur , quod sibi evenit ex hereditate uxoris suæ , Ostrith vocatæ , et ego illud vetus Monasterium dedi Æthilhardo Wictiorum subregulo pro terra quæ erat in Stratforda quam injuste occupaverat . Postquam vere Æthelredus rex factus est monachus , Kenredus qui successit ei in regnum Merciorum et Offa rex Orientalium Anglorum , de hereditate quæ illum contingebat in regno Merciorum , dederunt eidem ecclesiæ octoginta quatuor mansas in circuitu loci illius qui dicitur Homme , in utraque parte fluvii illius qui vocatur Avena , in possessionem ecclesiæ , pro remedio animæ suæ et successorum suorum . Post parvum denique tempus a prædicti reguli fratre , Oswardo nomine , aliam terram obtinui , id est , viginti mansas in loco qui Twiford appellatur ; Et post hæc Æthilricus , Osheri regis filius , et Balterius , religiosus sacerdos , uterque eorum octo mansas pro divina religione . Et ita completæ sunt ecclesiasticæ possessiones . cxx . mansæ , sicut infra scriptum est , et in libro manifestatur terra et termini ejus quem scripsit Brythwaldus archiepiscopus et dictavit consensu principum quorum nomina infra notata sunt . Post duos annos Aldelmus religiosus episcopus migravit ad dominum , quod ego per revelationem agnoscens , convocatis fratribus et obsecundariis meis , excessum venerandi patris eis aperui ; concitoque gradu ad locum ubi sacrum corpus ejus jacebat , quinquaginta ferme milibus ultra Meldunense monasterium positum deveni , et ad sepulturam adduxi et honorifice sepelivi , mandans ut in quocunque loco sacrum corpus in asportatione pausaverat sacræ crucis erigerentur signacula . Post non multum tempus famosus rex et mihi plurimum amicus , Kenredus , et Offa rex Orientalium Anglorum , Romam ire disponentes , rogaverunt me ut comes et socius itineris eorum existerem . Quod negotium , tum quia omnino eramus obnoxii ad invicem , libens concessi , tum quia cæptum opus ad optatum finem jam expleveram, ipsumque opus apostolica confirmari auctoritate optabam , et ab ipso in posterum eidem ecclesiæ omnimodam libertatem ab episcoporum exactionibus obtinere satagebam . Volebat , monebat etiam , ut id procurarem rex Kenredus ad cujus hoc patrocinium attinebat . Igitur Romam amica itineris societate profecti , ad limina sanctorum Apostolorum conscendimus ac debitas Deo gratias exsolvimus , quia tam nos quam omnia nostra incolumes et jocundi ieramus . Dein Romanæ et apostolicæ apicem dignitatis debita cum reverentia adeuntes , coram 'eo' ingressi , benigne satis et ad votum ab eo fuimus excepti . Postulata et accepta coram eo dicendi licentia , itineris et laboris nostri causam sibi aperuimus , ejusque consilium et auxilium exquisivimus . Audivimus optata dignationis ejus responsa , et ex condicto quæ disposueramus vota et dona Deo sub testimonio tantæ auctoritatis offerentes , donavimus Deo et sanctis Apostolis ejus et ecclesiæ Romanæ sub manu et dispositione Romani papæ cænobium Eoveshamense quod exstruxeramus multis possessionibus ampliatum ; totumque liberum coram Deo et sanctis Apostolis ejus et coram summo Christianitatis pontifice ipsum locum esse concessimus , fecimusque apostolica et regia corroborari auctoritate donationes et privilegia quæ illi loco concesseramus . Præsidebat tunc Romanæ sedi reverendus papa Constantinus ; cujus literas et auctoritatem et confirmationem super hac donatione et libertate cum impressione ipsius sigilli suscipientes , admodum lætati sumus . His ita omnino ad libitum nostrum expletis , expetita ab apostolico benedictione , summo cum tripudio reditum aggressi , arridente nobis felici fortuna , prosperrimo rerum omnium nostrarum statu , in Angliam sumus reversi . Deinde post parvum tempus reversionis nostræ , ex mandato apostolico fuit sapientum conventus in loco qui Alneceastre vocatur , et Kenredus rex omnibus quod Romæ feceramus notificavit , nobis ad æternam retributionem et successoribus nostris; et omnes bene salutavimus , et apostolicam benedictionem sub papæ sigillo dedimus ; et ipsi læti illud idem confirmaverunt verbi et fidei jussione ; et Bryhtwaldus archiepiscopus ex ore omnium et terram loci et libertatem in carta descripsit . Tunc elegerunt sapientes ut dominus Wilfridus episcopus et ego privilegium idem ad locum eundem afferremus . Eadem autem die qua illuc pervenimus omnium sanctorum erat festivitas , et eadem die Wilfridus episcopus et ego ecclesiam quam con[s]truxeram Deo et sanctæ Mariæ et Christi electis omnibus consecravimus , et cartam . cxx . mansarum et loci libertatem quæ hic continetur super altare posuimus , et sic coram omnibus locuti fuimus :-- 'Domine Deus , qui in cælis habitas et omnia creasti , conserva illum qui locum istum pacificabit et conservabit , et hanc Dei hereditatem et hanc libertatem confirmabit quam Deo obtulimus. Nos etiam præcipimus in Dei omnipotentis et omnium virtutum cælestium nomine , ut neque rex , neque princeps , neque minister , nec ullius ordinis homo , id præsumat ut locum istum sanctum diminuat , aut sibi in privatam potestatem aliquid vendicet , sed sit locus hic , ut nos optamus , gregibus et Dei pastoribus ejusdem loci in usum , et bene dispositus in potestate proprii abbatis secundum regulam Dei et beati Benedicti . Si autem aliquis (quod absit) avaritiæ spiritu arreptus vertere velit , judicetur ante tribunal Dei , et nunquam in Christi veniat memoriam , sed nomen ejus deleatur in ævum de libro viventium , et ligetur æternarum pænarum nodis in inferno , nisi in hac vita pænitens emendet . Si quis autem has res bene conservare voluerit , dominus Deus et omnes sancti ejus conservent eum , et lætificent animam ejus in terra viventium , et dent æternam mercedem in hac vita et in futuro.' Huius privilegii descriptio scripta fuit ab Incarnatione Dominica anno , dccxiv . horum testimonio quorum nomina infra scripta videntur , post parvum tempus migrationis beati Guthlaci de hoc sæculo.
Ego Kenredus , rex Dei dono Merciorum , venerando episcopo Egwino hanc libertatis donationem concedens , dono et signo agiæ crucis Christi munio .
Ego Offa , rex Orientalium Anglorum , hanc præfatam donationem in nomine sanctæ et individuæ trinitatis sub crucis sigillo concessi et subscripsi.
Ego Brythwaldus archiepiscopus hanc donationem sub sigillo sanctæ crucis confirmans subscripsi .
Et multi alii subreguli , episcopi , abbates et presbyteri subscripserunt , sicut in authentico habetur .